Konya’nın gizemli taşı: Kadınlar neden bu taşa yüzlerini sürüyor?

Konya’nın Ereğli ilçesine bağlı Beykonak Mahallesi sınırlarında, yerleşim yerinin güneydoğusundaki bir tepe yamacında konumlanan Dediği Sultan Türbesi, hem mimari özellikleri hem de manevi atmosferiyle dikkat çekiyor. Selçuklu döneminden izler taşıyan bu yapı, Konya’nın İslamlaşma sürecinde önemli rol oynamış Horasan erenlerinden Dediği Sultan’a adanmıştır.

HORASAN ERENLERİNDEN BİRİ: DEDİĞİ SULTAN

Karamanoğlu Alâeddin Bey ve II. Mehmet Bey dönemlerinde yaşadığı tahmin edilen Dediği Sultan’ın, Ahmet Yesevî soyundan geldiği ve Hacı Bektaş Veli’nin amcazadesi olduğu rivayet edilir. Hayatı menkıbelerle dolu olan bu veli zat, yüzyıllardır bölge halkının gönlünde saygı ve sevgiyle anılmaktadır.

MİMARİ YAPI VE KONUM

Türbe, güney ve batı yönlerinden ovaya ve yerleşim merkezine bakarken, kuzey ve doğu cepheleri dağın yamacına yaslanır. Rivayetlere göre yapı, ya Dediği Sultan’ın kendisi ya da Kadıncık Ana tarafından yaptırılmıştır. Ancak bazı tarihî kaynaklar, türbenin Selçuklu Sultanı II. Kılıçarslan’ın azatlı cariyelerinden Sanavber Hatun tarafından Mimar Eminüttin’e inşa ettirildiğini belirtir.

BÜYÜLEYİCİ BİR GÖRÜNÜME SAHİP

Zaman içinde pek çok onarım geçiren türbe, özgün halini kısmen kaybetse de sade mimarisiyle hâlâ büyüleyici bir görünüme sahiptir. Beyaz sıvalı duvarları ve taş işçiliğiyle öne çıkan yapı, iç içe üç bölümden oluşmaktadır. Avlu kısmı günümüzde hazire (mezarlık) olarak kullanılmakta, girişteki dikdörtgen planlı ilk bölüm ise kırma taşlarla örülmüştür. Güney duvarındaki sivri kemerli kapı, ziyaretçileri türbenin iç bölümüne ulaştırır.

2 FARKLI KİTABE BULUNUYOR

Yapıya ait iki farklı kitabe bulunur. Birincisi, mescidin giriş kapısının üzerinde yer alır ve Arapça celi sülüs hattıyla yazılmıştır. Bu kitabede Sanavber Hatun’un adı ve inşa tarihi belirtilmiştir. İkinci kitabede ise yapının ustası olarak Abdurrahman oğlu Osman’ın ismi geçer.

TARİHİN GÖLGESİNDE HUZURLU BİR BAHÇE

Türbenin çevresi geniş bir bahçeyle çevrilidir. Çam ve meşe ağaçlarının gölgesinde, Horasan erenlerinin mezarları yüzyıllardır huzur içinde varlığını sürdürür. Üzerlerinde eski yazılar bulunan mezar taşları, tarih meraklıları için adeta açık hava arşivi niteliğindedir.

HALK İNANÇLARI VE DİLEK TAŞI GELENEĞİ

Bahçede, yöre halkı arasında “dilek taşı” olarak bilinen özel bir taş yer alır. Özellikle çocuğu olmayan kadınlar bu taşı ziyaret ederek yüz sürer, dua eder ve dilekte bulunur. Bu gelenek, bölge halkının Dediği Sultan’a duyduğu inanç ve bağlılığın yüzyıllardır süregelen bir göstergesidir.

KONYA’NIN MANEVİ HAFIZASI

Bugün Dediği Sultan Türbesi, Konya’nın kültürel kimliğini yansıtan en önemli yapılardan biri olarak öne çıkıyor. Hem tarihî kökleri hem de halk inançlarını bir araya getiren bu kutsal mekân, ziyaretçilerine sessiz bir huzur ve derin bir tarih bilinci sunuyor.